This post is also available in: Dutch (below)
While snorkelling in the clear sea of the ABC Islands, if you’re lucky, you might encounter several parrotfish species underwater. One of these is the so-called Stoplight Parrotfish (Sparisoma viride).
Parrotfish are known for their ability to change sex. This species is no exception. On a coral reef, you’ll usually find a large number of Stoplight Parrotfish in their so-called initial phase, as shown in the photo, with brownish-beige scales and a red belly. They come in all shapes and sizes. The dominant male is bright blue with a large yellow spot near the tail. If this male disappears for any reason, for example, due to fishing, one of the initial phase females will undergo a hormonal transformation and become a male. However, this takes some time, and no fertilized eggs can be laid during this period. Because of their crucial role as grazers on the reef, it is therefore essential that parrotfish are not caught. Unfortunately, this happens far too often, and the fish caught, often with spearguns, are usually the beautifully coloured, large males. As a result, reproduction can’t occur for some time in the territories from which the males are caught, as the transformation from an initial stage fish to a male takes time, often a few weeks. It doesn’t seem like a big deal that reproduction isn’t taking place, but what many people don’t realize is that the eggs and young parrotfish are a food source for various other fish species. Because of the fact that they are eaten so often, many young fish must be produced to increase the chance of some individuals reaching adulthood. Parrotfish lay eggs (spawn) every day to ensure this. If they can’t reproduce for an extended period, there won’t be enough new offspring. After all, a male is needed to fertilize the eggs. For weeks, this entire stretch of coral reef won’t produce any new parrotfish, causing the population to decline sharply. This, in turn, has far-reaching consequences for the health of the coral reef.
The ‘cow’ of the coral reef
Parrotfish are essential for the health of reefs in general and are also one of the most important producers of that beautiful white sand you love to sit on at the beach. With their unique, almost beak-like mouths, these fish eat algae from the coral reef, preventing these fast-growing organisms from gaining the upper hand. If they did get a chance, not only would corals be overgrown with algae, but the seawater would quickly become cloudy with algae as well.
Moreover, these fish are among the sources of that beautiful, pearly white sand we all love to sit on, and that tourists pay a fortune for to stand on. Every time a parrotfish scrapes algae from a coral, it also scrapes off tiny bits of calcium carbonate. These are cleaned in the fish’s digestive system and excreted as white granules; sand.
Besides the Spotlight parrotfish, several other species of parrotfish also occur in our waters.
English name: Spotlight parrotfish
Papiamentu/Papiamento name: Gutu promèntè (females), Gutu rab’í gai (males)
Scientific name: Sparisoma viride
Family: Scaridae (parrotfish family)
Occurrence (ABC islands): Bonaire and Curaçao
Publications used:
- Nagelkerken, Wil. 1980, Coral Reef Fishes of Aruba, Bonaire and Curaçao.
- Dutch Caribbean Species Register
- Humann, Paul. Reef Fish Identification
- Stoplight Parrotfish – Sparisoma viride – Parrotfishes – – Caribbean Reefs
De Stoplight parrotfish
Tijdens het snorkelen in de heldere zee van de ABC-eilanden kom je als je geluk hebt verschillende papegaaivis soorten tegen onder water. Eén daarvan is de zogenaamde Stoplight parrotfish (Sparisoma viride).
Papegaaivissen staan erom bekend dat ze van sekse kunnen veranderen. Zo ook deze soort. Op een stuk koraalrif heb je meestal een grote hoeveelheid Stoplight parrotfish in de zogenaamde initiële fase zoals op de foto, met bruin beige schubben en een rode buik. Je hebt ze in allerlei formaten rondzwemmen. De dominante man is felblauw van kleur met een grote gele vlek bij de staart. Komt nou deze man om de een of andere reden weg te vallen, door visvangst bijvoorbeeld, dan zal een van de initiële fase vrouwtjes een hormonale transformatie ondergaan en een mannetje worden. Dit duurt echter wel enige tijd en in deze periode zullen er geen bevruchtte eitjes kunnen worden gelegd. Vanwege de enorme belangrijke rol als grazer op het rif is het daarom essentieel dat papegaaivissen niet worden gevangen. Helaas gebeurt dat toch te vaak en vangt me, vaak met spearguns, dan meestal de prachtig gekleurde grote mannelijke vissen. Hierdoor kan er in de territoria waaruit de mannen zijn gevangen toch enige tijd geen voortplanting plaatsvinden omdat de transformatie van een initiële fase vis naar een man tijd neemt. Het lijkt niet erg dat er geen voortplanting plaatsvindt, maar wat veel mensen niet beseffen is dat de eitjes en jonge papegaaivisjes een bron van voedsel zijn voor verschillende andere soorten vissen. Omdat ze zo gretig worden opgegeten moeten er veel jongen geproduceerd worden om de kans dat een aantal volwassen worden te vergroten. Papegaaivissen leggen dan ook elke dag eitjes (spawnen) om dit te kunnen waarborgen. Kunnen ze zich dan een langere periode niet voorplanten dan is er niet genoeg aanwas meer. Er is immers een man nodig om de eitjes te bevruchten. Wekenlang zal dit hele stuk koraalrif geen nieuwe papegaaivissen produceren, waardoor de populatie sterk daalt. Dat heeft weer vergaande gevolgen voor de gezondheid van het koraalrif.
De koe van het koraalrif
Papegaaivissen zijn essentieel voor de gezondheid van riffen in het algemeen, en zijn tevens één van de belangrijkste producenten van dat mooie witte zand waar je op het strand zo graag op zit. Met hun bijzondere, bijna snavelachtige bek eten deze vissen algen van het koraalrif en zorgt daarmee dat deze snel groeiende organismen niet de overhand krijgen. Zou dat wel gebeuren dan overgroeien niet alleen koralen met algen maar is ook het zeewater al snel troebel van de algen.
Daarnaast zorgen onder andere deze vissen voor dat prachtige parelwitte zand waar we met z’n allen graag met onze billen op gaan zitten, en waar toeristen flink veel geld voor neertellen om met de voeten in te gaan staan. Elke keer als een Papegaaivis namelijk algen van een koraalsteen schraapt, komen er kleine stukjes kalk mee. Deze worden in het maag-darmstelsel van de vis schoongemaakt en als witte korreltjes weer uitgepoept.
Naast de Stoplight parrotfish zijn er nog een aantal andere soorten papegaaivissen die ook in onze wateren voorkomen.
Nederlandse naam: –
Papiamentse naam: Gutu promèntè (initïele fase)), Gutu rab’í gai (mannen)
Wetenschappelijke naam: Sparisoma viride
Familie: Scaridae (papegaaivissen)
Voorkomen (ABC eilanden): Bonaire en Curaçao
Gebruikte publicaties:
- Nagelkerken, Wil. 1980, Coral Reef Fishes of Aruba, Bonaire and Curaçao.
- Dutch Caribbean Species Register
- Humann, Paul. Reef Fish Identification
- Stoplight Parrotfish – Sparisoma viride – Parrotfishes – – Caribbean Reefs